2024 yılında Simya VC’nin her ay bir yatırım açıklama hedefi olduğundan bahsetmiştik. Bu yılın 2. yatırım haberini paylaşmanın verdiği mutlulukla size yeni yatırımımız PhiTech’i yakından tanıtmak istiyorum.
PhiTech, nadir hastalıklar için RNA tabanlı bir klinik karar destek sistemi geliştiriyor. Nadir genetik hastalıklarda yıllar alabilen tanı süreçlerine karşı erken ve doğru tanıyı hedefleyen PhiTech, RNA’nın tanı gücünü klinik uygulamaya taşıyan biyoinformatik (veri işleme) çözümleri sunmak için çalışıyor. PhiTech’in sağladığı çözüm, yapay zeka desteği ile veri işlemenin yanında multi-omik temelli bir karar destek sistemi olma özelliğini de barındırıyor.
Nadir Hastalıklar ve “VUS”ların Tanıdaki Önemi
Nadir hastalıkların tanımı ve hasta sayıları ülkeden ülkeye ve araştırmadan araştırmaya değişebiliyor. Ayrıca hasta sayıları, hastalığın nadirliği, teşhis zorluğu ve kayıt tutma sistemlerinin eksikliği gibi faktörlere bağlı olarak değişkenlik gösterebiliyor, ayrıca hastalıkların teşhisi, tedavisi ve yönetimi genellikle zorlu bir süreç oluyor. Türkiye’de 5 milyon, dünya genelinde 400 milyon nadir hasta bulunuyor. Nadir hastalıkların %95’inde ilaç tedavisi bulunmuyor, doğru teşhise ulaşmak ortalama olarak 4-5 yıl sürüyor.
Nadir hastalıkların tanısı için en gelişmiş yöntem olarak tercih edilen DNA tabanlı tanı testlerinde %50’nin altında başarı oranı raporlanıyor. Yaklaşık 10.000 karakterize edilmiş nadir hastalık bulunmasından dolayı tanısal süreçler 5 yıla kadar uzuyor ve bunların çoğunluğu benzer yada çakışan semptomlara sahipler. Genetik örneklerde patojenik (hastalık yapıcı) veya iyi huylu olarak sınıflandırılamayan, belirsiz öneme sahip yüksek sayıda “VUS (Variant of Uncertain Significance)” tespit edilebiliyor ve bu varyantlar tanı için belirleyici olamıyor. Tüm bunlar klinik uygulamalarda RNA tabanlı tanısal çözümlere olan ihtiyacı ve DNA ve RNA’nın birleşik gücüne dayalı karar verme yazılımlarının eksikliğini ortaya koyuyor. PhiTech, DNA ve RNA dizileme verilerine dayalı yeni, daha etkili ve hızlı bir klinik tanı karar destek sistemi geliştiriyor. Bu yöntemle nadir hastalıklarda teşhis oranının %75-80’e kadar ulaşması hedefleniyor.
Multi-Omik Araçlar ve Yapay Zeka
“Multi-omik”, genellikle genetik, RNA, proteinler, metabolitler ve epigenetik gibi farklı biyolojik verilerin kapsamlı bir şekilde birlikte incelenmesini ifade ediyor. Bu veriler, vücuttaki biyolojik sistemlerin nasıl çalıştığını anlamamıza yardımcı olur. ARK’ın Big Ideas, 2024 araştırmasına göre, multi-omik araçlar ve teknoloji, ilaç başına araştırma ve geliştirme harcamalarını %25’ten fazla azaltacak. Dolayısıyla multi-omik araçlar sayesinde hastalıklar için yeni işaretler bulunabilecek, hastalık nedenleri anlaşılabilecek ve tedaviye verilecek cevapları tahmin etmek ve kişiye özel tedaviler geliştirilmesi mümkün olabilecek.
PhiTech’in Yenilikçi Yönü
PhiTech’in çözümü, RNA tabanlı tanıların klinikte uygulamalarını mümkün kılmak için özel olarak tasarlanmış biyoinformatik çözümleri içeriyor. Şirketin sunacağı çözümler aynı zamanda “VUS” varyantlarını karakterize etmek ve tanı oranlarını artırmak için yapay zeka ile de destekleniyor. PhiTech, DNA ve RNA dizi verilerini işleyen yapay zeka destekli bir klinik karar destek sistemi geliştiriyor. Phitech, sağlık alanında çalışmalarına 10 yılı aşkın bir süre önce başlamış. Üç akademisyen Dr. Saliha Durmuş, Prof. Dr. Tunahan Çakır ve Prof. Dr. Erdoğan Sevilgen tarafından kuruluyor. Şirketin kat ettiği ciddi aşamadan sonra kuruculardan Saliha akademiden ayrılıp PhiTech’i global bir marka haline getirmek için ekibiyle beraber daha odaklı çalışmaya devam ediyor. Yaklaşık iki yıl önce hastalardan ve akrabalarından ~1000 RNA-Dizi verisi için Ar-Ge çalışmalarını başlatıyorlar ve tanı akışlarının verimliliğini artırmak için iki yapay zeka tabanlı model geliştiriyorlar. Varyant İyileştirme Modeli ile yanlış pozitif varyantlar otomatik olarak eleniyor. Diğer model ise “VUS”ları yani sınıflandırılamadığı için araştırma konusu olmayan verileri de değerlendirmeyi sağlıyor. Ekibe kuruluştan sonra dahil olan akademik ekip Prof. Dr. Ahmet Okay Çağlayan, Doç. Dr. Emrah Nikerel, Dr. Pınar Pir ve Chicago’daki çalışmaları sürdüren Prof. Dr. Mazhar Adli de kendi alanlarında çok başarılı isimler olarak PhiTech’in gücüne güç katıyor. Dünyada az örneği bulunan yenilikçi bir ürüne yatırım yapmış olmanın mutluluğunu yaşıyoruz. mRNA tabanlı bilginin kullanımı yeni başlıyor ve bunun dünya çapında çığır açacak keşiflere yol açacağına inanıyoruz.
Simya VC Portföyüne Hoş Geldin PhiTech!
Selma Bahcivanoglu
Partner, Simya VC
